Thema voeding (24) - gewoon - Laat je voeding je medicijn zijn (Hippocrates). Algemene - Studeersnel (2024)

Vak

Niveau

VWO

School

Petrus Canisius College - Alkmaar

Geüpload door:

Aanbevolen voor jou

• 7Aantekeningen algemene natuurwetenschappen leerjaar 4ANW (algemene natuurwetenschappen)Aantekeningen100% (1)
• 2ANW Filosofisch BetoogANW (algemene natuurwetenschappen)Werkstukken100% (3)
• 9Algemene natuurwetenschappen drempel 5+6ANW (algemene natuurwetenschappen)Samenvattingen100% (3)
• 26Thema gezondheid en ziekte (5) (30)ANW (algemene natuurwetenschappen)Samenvattingen100% (2)
• 7ANW hfd. 3 samenvatting - heelalANW (algemene natuurwetenschappen)Samenvattingen100% (2)

Reacties

Andere studenten bekeken ook

• Thema voeding (24) - fqwebfiu
• Anw-pwweek - dffdsaf
• Sterrekunde vroeger (1)
• Thema heelal (1) - anw
• PRE ANW aantekeningen blok III
• SE Betoog 1 Smetvrees tekst en vragen

Gerelateerde documenten

• Anw onderzoeksvoorstel
• Wevo-ANW Aantekeningen Heelal en Zonnestelsel
• Stikstof Debat Artikel RD 10 SEPT 2022
• V2 antwoordbladen gamification krachten snelheid en sport 2019-2020
• PTA Vwo6 2022 2023 Errata
• Aantekeningen algemene natuurwetenschappen leerjaar 4

Laat je voeding je medicijn zijn (Hippocrates).

Algemene natuurwetenschappen

Thema 2 voeding

H. van den Heuvel

Inleiding.Je bent wat je eet. Een Nederlands gezegde. En zoals altijd met gezegden, zit ereen kern van waarheid in.Je eet en drinkt dagelijks, en op die manier krijg je allemaal voedingsstoffenbinnen. Hopelijk voedingsstoffen waar je iets mee kan en behoefte aan hebt.Voedingsstoffen die je lichaam als bouwstoffen nodig heeft, voedingsstoffen dieje lichaam als energiebron gebruikt. En je hebt bepaalde voedingsstoffen inkleine hoeveelheden nodig, zoals metaalionen (voor bijvoorbeeld enzymen enhemoglobine) en vitamines. Gezonde voeding wil je dus eten. Maar wat is dat eigenlijk, gezonde voeding.Voeding die voorziet in al je behoeften aan voedingsstoffen. Voeding die geenbelasting voor je lichaam is.Voeding die er voor zorgt dat je niet ziek wordt.Een andere manier om gezonde voeding te omschrijven wordt gedaan door KrisVerburgh, in zijn boek de Voedselzandloper, veel van de informatie van les eenen twee komt uit zijn boek. Hij omschrijft gezonde voeding als voeding datveroudering vertraagt en verouderingsziektes verhinderd.Natuurlijk is het zo dat je verouderd en op een gegeven moment dood gaat(primaire veroudering), dankzij processen vanuit het DNA. Een leeftijd van 120jaar is een mogelijkheid. Maar de meeste mensen worden niet zo oud. Dat komtdoor andere omstandigheden, waaronder ongelukken, stress, te weiniglichaamsbeweging en dus voeding.(secundaire veroudering)Niet voor niets zei Hippocrates (ook bekend van de eed die artsen afleggen):"laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding".In dit lespakket kom je onder andere het volgende te weten:-verschillende voedingsadviezen: de schijf van vijf, de Harvard voedselpiramideen de voedselzandloper.-wat koolhydraten zijn en de effecten van koolhydraten op het lichaam-wat eiwitten zijn en de effecten van eiwitten op het lichaam-wat vetten zijn en de effecten van vetten op het lichaam-welke vitamines en mineralen er zijn en wat de functie van deze stoffen zijn-wat het nut is van de darmflora-wat de bio-industrie is en wat nadelen van dit systeem zijnOpdrachten.

Deze producten helpen je om onmisbare voedingsstoffen binnen te krijgen, zoalsvitamine C, vitamine A, foliumzuur, vezels en kalium.-in groep twee zitten brood, granen (zoals rijst), pasta, aardappelen enpeulvruchten.Deze producten helpen je om onmisbare voedingsstoffen binnen te krijgen, zoalskoolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines, calcium en ijzer.Koolhydraten zorgen ervoor dat je energie hebt en vezels zorgen voor een goedestoelgang.-in groep drie zitten zuivel, vlees, vis, eieren en vleesvervangers (zoals tofu).Deze producten helpen je om onmisbare voedingsstoffen binnen te krijgen, zoalseiwitten, visvetzuren, ijzer, calcium en B-vitamines.-groep vier zijn oliën en vettenDeze producten helpen je om onmisbare voedingsstoffen binnen te krijgen, zoalsvitamine A, D, E en essentiële vetzuren. Dit zijn vetzuren die je lichaam zelfniet aan kan maken.-groep vijf tenslotte zijn dranken, zodat je voldoende vocht binnenkrijgt.Vocht heb je nodig om te kunnen zweten en om afvalstoffen via urine te kunnenafvoeren.Naast de vijf verschillende groepen voedingsmiddelen horen er bij de schijf vanvijf nog een aantal andere tips:-eet gevarieerd-eet niet te veel en beweeg-eet minder verzadigd vet-eet veel groente, fruit en brood-eet veilig.Niet iedereen is even blij met de inhoud van de schijf van vijf. Sinds de schijfvan vijf is gemaakt, is er veel wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naargezonde voeding en voedingsstoffen. Volgens veel wetenschappers is veelinformatie uit de schijf van vijf verouderd. Een nieuwe, wetenschappelijk up-to-date “schijf van vijf”is de voedselpiramide van de universiteit van Harvard.

Figuur 2, voedselpiramide van Harvard.Voedingsmiddelen in de basis van de piramide moeten veel worden gegeten,voedingsmiddelen in de top van de piramide moeten weinig tot niet wordengegeten.Behalve dat dit een andere vorm is als de schijf, zijn er een aantal verschillen.Een aantal voedingsmiddelen worden positiever gewaardeerd dan vroeger, eenaantal voedingsmiddelen worden negatiever gewaardeerd dan vroeger.Verschillen tussen de schijf van vijf en de Harvard voedselpiramide zijn:-Aardappelen, witte rijst, witbrood zijn naar het verdomhoekje verbannen. In deschijf van vijf worden ze als koolhydraat bron gewaardeerd, maar in de Harvardpiramide wordt afgeraden deze voedingsmiddelen te eten. Later hierover meer.-De basis van de Harvard piramide wordt gevormd door volkoren granen,groente en fruit en oliën.-Zuivelproducten zijn naar de bovenkant van de voedselpiramide verbannen,terwijl deze producten in de schijf van vijf worden aanbevolen.Zuivelproducten kunnen zelfs helemaal vervangen worden door een vitamine Dpreparaat.-Voedingssupplementen worden aanbevolen in tegenstelling tot de schijf vanvijf.-Rood vlees (rund, varkens, schapen enzovoorts) wordt afgeraden.

Figuur 3, voedselzandloper.Opdrachten5 welke manier worden nu voedingsadviezen gegeven. de schijf van vijf, deHarvard voedselpiramide en de voedselzandloper6 de voedselpiramide van de universiteit van Harvard worden andereadviezen gegeven in vergelijking met de schijf van 5 en “oude”voedselpiramides. Wat is volgens de auteur van de voedselzandloper de redendat de oude voedingsadviezen worden gehandhaafd. doordat adviezennoodzakelijker wijs achterlopen bij de laatste stand van wetenschappelijkonderzoek aan de ene kant, maar speelt volgens hem mee dat er naast

gezondheidsbelangen ook economische belangen meespelen. Zoals heteconomische belang van de veehouderij en zuivelindustrie.7 2 verschillen tussen de oude adviezen en de adviezen van de universiteitvan Harvard. de oude adviezen zijn onduidelijk en ongezond8 naar de voedselzandloper. Wat is het idee van de zandloper, met eenbovenste en onderste piramide? bij meer is eten is het onder en minder is hetboven9 de volgende vragen moet je kijken naar de zandloper. Wat wordtaanbevolen met betrekking tot melk en melkproducten? niet te veel nemen10 wordt aanbevolen met betrekking tot aardappelen en brood? niet veelnemen of vervangen11 wordt aanbevolen met betrekking tot vetten? meer nemenLes 2. Koolhydraten, eiwitten en vetten.Koolhydraten.Koolhydraten zijn een belangrijke voedingsstof Een groot deel van onze voedingbestaat uit koolhydraten. Maar wat zijn koolhydraten eigenlijk?Koolhydraten zijn opgebouwd uit een of meerdere aan elkaar gekoppelde suikermoleculen.Een zo’n suiker molecuul zie je hieronder. Wanneer een koolhydraat isopgebouwd uit slechts een molecuul is dat glucose, of een variant fructose.Figuur 4, glucose.Wanneer twee van deze suikergroepen aan elkaar zijn gekoppeld krijg jesacharose, onze kristalsuiker.

Figuur 6, glycemische index van een aantal voedingsmiddelen.Wanneer je een koolhydraatrijke maaltijd hebt gegeten, komt na enige tijd veelglucose in het bloed terecht. Daar reageert de alvleesklier op met de aanmaakvan insuline. Dankzij deze insuline kan de glucose worden opgenomen door decellen, om te worden verbrand of als reservestof te worden opgeslagen.Daarnaast wordt een groeihormoon (insuline-like growth factor, IGF)aangemaakt, want het lichaam kan dankzij de suiker gaan groeien.Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat (snelle) suikers zeer ongezondzijn voor het lichaam. Uit proefdier onderzoek blijkt dat hoe meer suiker eendier binnen krijgt ( en dus meer insuline en IGF wordt aangemaakt), des tesneller de veroudering gaat.(Veel) suiker heeft daarnaast nog andere schadelijke effecten op het lichaam.Suikers “plakken”aan eiwitten, en zorgen er zo voor dat weefsels stijver worden.Als dat gebeurt in de wanden van bloedvaten, zorgt dat voor een grotere kans ophet scheuren van deze bloedvaten. Zo vergroot de kans op hersenbloedingen.Bovendien veroorzaken stijvere bloedvaten een hogere bloeddruk. De effectenvan een te hoog suikergehalte in het bloed zijn duidelijk te zien bij mensenwaarbij de suiker niet goed uit het bloed kan worden gehaald, bij diabetici dieniet worden behandeld met insuline. Daar treden problemen met hart- enbloedvaten, nierproblemen en erectiestoornissen op.Daarnaast bevordert suiker kanker. Dit gebeurt via verschillende manieren. In deeerste plaats hebben kankercellen veel suiker nodig, omdat ze snel groeien. Hoemeer suikers er gegeten worden, des te beter kunnen de kankercellen groeien.Daarnaast kunnen kankercellen goed groeien, omdat er veel IGF (groeihormoon)wordt geproduceerd. Mensen met dwerggroei krijgen bijna nooit kanker. Verderworden er bij een hoge suiker inname minder kankercellen door hetafweersysteem opgeruimd, omdat de suikermoleculen aan witte bloedcellen

vastklitten.Het eten van koolhydraten is nodig, om in onze energiebehoefte te voorzien.Vanuit het oogpunt van gezonde voeding moeten dan koolhydraten wordengegeten met een zo laag mogelijke glycemische index. Hierdoor komen suikerslangzaam in het bloed terecht, wordt er weinig insuline en IGF aangemaakt.Voedingsmiddelen die hier geschikt voor zijn, zijn (volkoren) granen enpeulvruchten. En de inname van snelle suikers moet dan worden beperkt. Dusweinig zetmeel houdende producten als (wit en bruin) brood, aardappelen enpasta, om over snoep maar niet te praten.Over de effecten van snoepen/snacken en de effecten van obesitas, ga je devolgende aflevering van labyrint bekijken.npogezond/tv-uitzending/VPWON_1181855/Labyrint-Snacken-verandert-de-hersenenEiwitten.Eiwitten, of proteïnen zijn opgebouwd uit aminozuren. Er zijn ongeveer 20verschillende aminozuren. Eiwitten zijn ketens van aan elkaar geregenaminozuren volgorden en samenstelling van de aminozuren in een eiwitbepaald de eigenschap van het eiwit. Eiwitten hebben verschillende functies inhet lichaam. Ze zijn bouwstof, omdat ze onderdeel vormen van cellen encelorganellen. Spieren bestaan voor een belangrijk deel uit eiwitten en ook in dehuid zitten eiwitmoleculen. Ook enzymen (deze versnellen reacties in onslichaam) en hormonen (boodschapper moleculen) zijn opgebouwd uit eiwitten.Figuur 7, de basisstructuur van een aminozuur.

De eigenschappen van vetten en oliën worden veroorzaakt door wat er op deplaatsen R zitten, de vetzuren. Er zijn vetzuren waarbij de koolstofketens zonderdubbele bindingen zijn opgebouwd, de verzadigde vetzuren, en er zijn vetzurenwaarbij er dubbele bindingen in de koolstofketens zitten, de onverzadigdevetzuren.Figuur 10, verschillende vetzuren, de bovenste staart is verzadigd, de middelsteis enkelvoudig onverzadigd en de onderste is meervoudig onverzadigd.Al deze vetzuren, verzadigd en onverzadigd, zijn nodig, want in onze cellen zijnvetten onmisbare bouwstoffen. Maar verzadigde vetten zijn wel ongezonder danonverzadigde vetten. Verzadigde vetten kunnen arteriosclerose veroorzaken,waarbij bloedvaten dichtslibben en ontsteken. Verzadigde en onverzadigdevetten zijn gemakkelijk van elkaar te onderscheiden. Verzadigde vetten zijn bijkamertemperatuur vast, denk aan boter en andere dierlijke vetten (metuitzondering van visolie). Onverzadigde vetten zijn bij kamertemperatuurvloeibaar, denk aan olijfolie en visolie. Ook de omega 3 en 6 vetzuren zijnonverzadigde vetten. Te veel is nooit goed, dus ook niet te veel vet, maar uitonderzoek blijkt dat suikers een belangrijkere rol spelen bij overgewicht danvetten.Een uitzondering dat onverzadigde vetten gezond zijn, zijn transvetten. Dezeontstaan bij het industrieel bereiden van voedsel. Deze vetten zitten in koekjes,margarine, friet, kroketten enzovoorts. Deze vetten komen in de natuur niet vooren zijn voor het lichaam moeilijk te verwerken. Voedingsmiddelen met dezetransvetten moeten dus zo min mogelijk worden gegeten.Net zoals bij aminozuren, heb je vetzuren die we niet zelf kunnen maken, en diewe dus via de voeding binnen moeten krijgen: de essentiële vetzuren. En er zijnvetzuren die we uit andere vetzuren kunnen maken: de niet-essentiële vetzuren.Vitamines en mineralen.Vitamines spelen een rol bij allerlei sleutelfuncties en reacties in het lichaam.Vitamines krijg je in kleine hoeveelheden binnen via eten. Dat kan variëren van

enkele microgrammen tot tientallen milligrammen. Het lichaam kan zelf geenvitamines maken, behalve kleine hoeveelheden vitamine K in de darm. Ook kanhet lichaam bepaalde voorlopers van vitamines uit de voeding, zoals deprovitamine A carotenoïden en provitamine D omzetten in respectievelijkvitamine A en D. In geval van vitamine D gebeurt dat in de huid onder invloedvan zonlicht. Deze hoeveelheden zijn echter niet voor iedereen, en onder alleomstandigheden voldoende.Er zijn 13 stoffen die de naam vitamine hebben. Dat zijn de vitamines A, C, D,E, K en 8 soorten vitamine B, namelijk: B1 ( thiamine), B2 ( riboflavine), B( niacine), B5 ( pantotheenzuur), B6, B8 ( biotine), B11 (foliumzuur) en B12.Vitamines zijn in te delen in vitamines die in water oplosbaar zijn en vitaminesdie in vet oplosbaar zijn.De vetoplosbare vitamines komen vooral voor in voedingsvetten. Het lichaamkan deze vitamines in beperkte mate opslaan, alleen van vitamine A kan hetlichaam een grote voorraad aanleggen in de lever. Deze vitamines wordenuitgescheiden via de urine of de gal. Vitamines die in vet oplosbaar zijn: A, D, Een K.Vitamines die in water oplosbaar zijn, kan het lichaam niet of nauwelijksopslaan, met uitzondering van vitamine B12. Een teveel aan deze vitaminesverlaat het lichaam via de urine. Daardoor komt het bijna nooit voor dat je teveelvan deze vitamines binnenkrijgt.In water oplosbare vitamines zijn: alle B-vitamines en vitamine C.Ook mineralen spelen een belangrijke rol bij allerlei levensprocessen. Veelmineralen zijn onderdeel van enzymen en hormonen.Dit zijn mineralen: calcium, chloor, fosfor, kalium, natrium en magnesium.Daarnaast bestaan er spoorelementen: mineralen waarvan het lichaam maar heelweinig nodig heeft. Dat zijn: chroom, fluoride, ijzer, jodium, koper, mangaan,molybdeen, seleen en zink.Secundaire plantenstoffen.Behalve koolhydraten, eiwitten en vetten, maken planten nog een reeks vanandere stoffen aan. Te denken valt aan hormonen, kleurstoffen en stoffen dieplanten aanmaken om zich te beschermen tegen vraat. Via de voeding nemen we1-1 g per dag van deze stoffen op, vegetariërs zelfs nog meer. Deze stoffenhebben in ons lichaam verschillende nuttige functies. Ze werken als anti-oxidanten, doordat ze vrije radicalen onschadelijk maken en zo celschade, ofschade aan het DNA voorkomen. Ook spelen deze stoffen een rol in onsafweersysteem. Door zoveel mogelijk verschillend gekleurde groente en fruit te

een rol spelen bij de vertering van voedingsstoffen. Ook worden door dezebacteriën verschillende stoffen aangemaakt die door de darm kunnen wordenopgenomen. De verzamelnaam voor al deze bacteriën in de darm is darmflora.In het spijsverteringskanaal bevinden zich ongeveer 100 biljoen bacteriën,onderverdeeld in meer dan 400 soorten. De darmflora bestaat uit nuttige enschadelijke bacteriën. Bij een gezonde darmflora zijn de nuttige en schadelijkebacteriën met elkaar in evenwicht. Als de darmflora verandert, dit kanbijvoorbeeld ook door antibiotica, komt er meer ruimte en voeding voorschadelijke bacteriën. Hierdoor kunnen we ziek worden.Een ongeboren baby heeft nog geen darmflora. Tijdens de geboorte komt debaby in contact met de bacteriën van de moeder, en na de geboorte ook metbacteriën van de omgeving. Op die manier wordt de darmflora binnen enkeleweken opgebouwd. De darmflora bestaat uit verschillende bacteriën. Hoeveelbacteriën van elke soort aanwezig zijn, is bij iedereen anders. Ieder mens heeftdus een unieke, eigen darmflora. Wel is deze darmflora in te delen in drieverschillende groepen. Deze groepen blijken invloed te hebben op despijsvertering en de gezondheid van een individu.Onderzoekers hebben deze verschillende groepen “enterotypen” gedoopt, naarhet medische voorvoegsel voor “darm”. Zij vermoeden dat ieder mens een vandeze drie darmfloratypes heeft; een beetje zoals er ook verschillendebloedgroepen bestaan. Het belangrijkste kenmerk van de drie enterotypen is datbij elk ervan bacteriën uit een bepaalde familie in veel grotere getale aanwezigzijn dan andere bacteriefamilies. Voor voorlopig zijn de enterotypen daarom ooknaar deze bacteriefamilies vernoemd. Het gaat om de “bacteriodes”, “prevotella”en “ruminococcus”.Een interessante uitkomst van het onderzoek is dat bij elk van deze driedarmflora-types ook verschillende soorten eigenschappen horen. Debacteriegroepen verschillen bijvoorbeeld in de efficiëntie waarmee ze voedselkunnen omzetten. En in welke vitamines ze produceren. De bacteriën die horenbij het bacteriodes-enterotype produceren bijvoorbeeld meer vitamine C, B2, Ben vitamine H dan de bacteriën uit de andere twee groepen. Als je dit enterotypehebt, zul je dus minder snel een tekort krijgen aan deze vitamines dan mensenuit een ander enterotype.Ook opvallend is dat de drie enterotypes niet lijken samen te hangen met dingenals iemands etnische afkomst, de plek waar iemand woont of iemands dieet. Watdan wel bepaalt welk type darmflora iemand heeft, weten de wetenschappersnog niet. Ook hebben ze nog geen idee of iemands enterotype gedurende diensleven kan veranderen, of dat het iets is dat vanaf je geboorte vast ligt.

Als het gaat over darmflora, zijn pre-, pro- en postbiotica veel gebruiktebegrippen. Probiotica zijn levende bacteriën die via de voeding wordeningenomen.Deze zijn onder andere in Actimel, Vifit en Yakult verwerkt.Prebiotica zijn speciale soorten voedingsvezels die vooral voorkomen in groenteen fruit. Deze stimuleren de groei en/of activiteit van één of meerdere soortenbacteriën in de dikke darm. Deze worden in sommige voedingsmiddelen gestopt.Of deze middelen een nuttig effect hebben is onderwerp van verhit debat. Uitsommige onderzoeken zou blijken van wel, uit andere van niet.Gezondheidsclaims mogen niet op de verpakking staan, omdat ze nietwetenschappelijk zijn aangetoond. Schadelijke effecten van het gebruik vandeze producten lijken echter ook niet aanwezig. Postbiotica zijn nuttige stoffendie darmbacteriën produceren.Je gaat naar een film kijken over het leven in je darmen.npogezond/tv-uitzending/VPWON_1155432/Labyrint-Poep-als-medicijn Bedenk wel dat er in je darmen meer bacteriën zitten dan het aantal cellenwaaruit jij bent opgebouwd. En... dat deze bacteriën je vriendjes kunnen zijn,maar ook je vijand. Dit hangt af van welke bacteriën er in je darm zitten. En,welke bacteriën er in de darm zitten, hangt onder andere weer af van de voedingdie je eet.Opdrachten.31 is je darmflora?32 bevinden zich de meeste bacteriën in je spijsverteringsstelsel?33 doet de darmflora?34 wat voor manier kan je zorgen voor een goede darmflora?

maatregel om staartbijten te voorkomen. Om kannibalisme bij kippen tevoorkomen worden snavels 'geknipt'. Mannelijke biggen worden(onverdoofd) gecastreerd. Door de ruwe verzamelmethode van bio-industriekippen in Nederland lopen 29 miljoen kippen (8%) jaarlijksvleugelkneuzingen en breuken op. Voornamelijk door de snelle groeisterven 16 miljoen kuikens jaarlijks voortijdig.● Ziektes - Dierziektes hebben een negatief effect op dierenwelzijn. Eenveelvoorkomend voorbeeld in de rundveehouderij is ontsteking van hetuierweefsel (. MRSA komt bij 40% van de varkens voor. Vanwege MKZwerden in 2001 260 gezonde dieren preventief gedood ('ruimen'). InNederland zijn 88 BSE (gekkekoeienziekte) gevallen bij runderenvastgesteld (oorzaak: besmet diermeel). In 2006 was er een flinke uitbraakvan blauwtong.● Transport - Miljoenen levende dieren worden door Europagetransporteerd non stop over duizenden kilometers om elders geslacht teworden vaak zonder goede verzorging (water). Nederland exporteerde in2010 12 miljoen levende varkens, 60 levende runderen, 120.levende kalfjes en ruim 220 schapen en geiten.● Brand - Kippen, kuikens, varkens, biggen, kalveren en koeien in de bio-industrie komen veelvuldig massaal om bij brand. Het gaat daarbij algauw om honderden tot duizenden dieren per brandgeval die levendverbranden omdat de dieren in grote aantallen gehouden worden in éénschuur. In 2009 verbrandden er 112 dieren waaronder 91 kippen,7430 varkens, 400 koeien.● Keurmerk - In 2007 lanceerde de Dierenbescherming het keurmerk 'BeterLeven' voor vlees met de bedoeling het lot van dieren in de bio-industriete verbeteren. Het label op de verpakking geeft met 1-3 sterren de matevan dierenwelzijn aan. Eén ster is iets beter dan zonder keurmerk, 3sterren staat gelijk aan ECO. Het keurmerk vervangt niet bestaandemerknamen en is zelf geen merknaam. De consument kan nu voor eenprijs die iets hoger ligt dan standaard vlees in de supermarkt, maar lagerdan de prijs van biologisch/eco-vlees, een bijdrage leveren aan hetdierenwelzijn. In 2010 hadden 17 van de 29 supermarkten in Nederlandproducten met het Beter Leven keurmerk, waarvan 15 supermarktenproducten met 3 sterren in de schappen hadden liggen.In 2006 bracht de FAO een rapport uit met de conclusie dat de veeteeltverantwoordelijk is voor 18% van de door de mens veroorzaakte uitstoot vanbroeikasgassen. Daarmee is de veeteelt de grootste bron van antropogenebroeikasgas-uitstoot. Zij overtreft daarmee de transportsector die goed is voor

13%. In 2009 vonden onderzoekers van het WorldWatch Institute dat het FAO-onderzoek verscheidene factoren buiten beschouwing hadden gelaten enkwamen op 51%. Daarmee is de veeteeltsector voor de helft verantwoordelijkvoor de antropogene klimaatopwarming. Koeien produceren grote hoeveelhedenvan de broeikasgassen koolstofdioxide, methaan, stikstofoxide en lachgas.De bio-industrie heeft een negatieve invloed op lucht, water en bodem dooruitstoot van nitraat, fosfaat en ammoniak. Voor de productie van 1 kg rundvleesis 15 liter water nodig, voor varkensvlees is dat 4 en kip 3 liter/kg.Ook spelen er gezondheidsaspecten bij de bio-industrie.Doordat er in de bio-industrie overmatig en illegaal gebruik wordt gemaakt vanantibiotica komen er steeds vaker mensen met de ESBL-bacterie voor. DezeESBL-bacterie zit op bijna alle kip die in Nederland wordt verkocht. In depluimveesector worden antibiotica op grote schaal illegaal preventief gebruikt.De bacterie is niet te bestrijden met antibiotica en vormt een bedreiging voor devolksgezondheid. In 2010 is de eerste persoon er aan overleden. Verder is de Q-koorts een bekende voor de mens besmettelijke ziekte die afkomstig is van deintensieve geitenhouderij. Vijfentwintig procent van de varkenshouders isbesmet met MRSA. Wanneer iemand gezond is, zal hij hier weinig last vanhebben. Wanneer hij echter in het ziekenhuis moet worden opgenomen vormt hijeen risico voor andere patiënten en ook loopt hij zelf risico als hij een operatieof ingreep moet ondergaan, omdat de MRSA niet meer op gebruikelijkeantibiotica reageert. Vrijwel alle kippen en eieren in Nederland zijn besmet metSalmonella; het nuttigen van rauwe eieren zoals in Bavarois is niet verstandig.Het tegenovergestelde van de bio-industrie is de scharrelveehouderij, Rondeelsysteem voor legkippen, verrijkte kooi en de biologische landbouw. Eenalternatief voor vlees zijn vleesvervangers en mogelijk kweekvlees.Als je dieren in een industriële omgeving houdt, spreek je over bio-industrie.Het gaat voornamelijk over kippen (slachtkippen en legkippen) en varkens.Je gaat naar een film kijken over de bio-industrie en dierenwelzijn. Dieren ofdingen.Opdrachten.35 drie kenmerken van de bio-industrie.36 bestaat de bio-industrie?37 hoeveel dieren gaat het in de bio-industrie in Nederland?38 drie negatieve effecten van de bio-industrie voor het dierenwelzijn.39 milieueffecten heeft de bio-industrie wereldwijd?40 keurmerk bestaat er voor diervriendelijk geproduceerd vlees?Bron:wikipedia